روش CAS یا فرایند لجن فعال متعارف در تصفیه فاضلاب از یک یا چند راکتور بیولوژیک تشکیل شده که لجن به واسطه هوادهی به حالت معلق نگهداشته می شود. در فرایند CAS مایع مخلوط مستقیماً به ته نشینی منتقل شده که در آن جداسازی جامدات از فاز مایع رخ می دهد، سپس پساب حاصله تخلیه می شود.
مبانی طراحی روش CAS مطابق با جدول زیر می باشد.
پارامتر | واحد | دامنه |
زمان ماند سلولی (SRT) | Day | ۱۵- ۳ |
نسبت F/M | kgBOD/kgMLVSS.d | ۰/۴ – ۰/۲ |
نرخ بار حجمی | kgBOD/m3.d | ۰/۷ – ۰/۳ |
میزان هوادهی | kgO2/m3.d | ۰/۶ – ۰/۳ |
MLSS | mg/L | ۳۰۰۰- ۱۰۰۰ |
زمان ماند هیدرولیکی | h | ۸ – ۴ |
نسبت بازچخش لجن (Qr/Q) | – | ۰/۵ – ۰/۲۵ |
روش لجن فعال CAS دارای دو شکل کلی است: راکتور اختلاط کامل که در آن عمل اختلاط بطور پیوسته صورت می گیرد و راکتور جریان قالبی که در طول راکتور اختلاطی صورت نگرفته و در نتیجه دارای گرادیان غلظت اکسیژن و سوبسترا است. با توجه به آنکه اغلب راکتورهای روش لجن فعال متعارف CAS به شکل مستطیلی اجرا می شود، رژیم حاکم بر راکتور به روش جریان قالبی نزدیکتر هستند. بدلیل وجود گرادیان غلظت در طول راکتور جریان قالبی و عدم وقوع اتصال کوتاه، پساب خروجی از روش CAS نسبت به راکتور اختلاط کامل از کیفیت بالاتری برخوردار است.
بخش های اصلی روش لجن فعال متعارف CAS عبارتند از: حوضچه هوادهی یا راکتور، حوضچه ته نشینی ثانویه، بازچرخش لجن بیولوژیک به حوضچه هوادهی و حذف لجن مازاد. فاضلاب بطور پیوسته در حوضچه هوادهی یا همان راکتور بیولوژیک فرایند لجن فعال متعارف CAS جریان می یابد. هوا بمنظور ایجاد اختلاط فاضلاب با میکروارگانیسم ها و همچنین تامین اکسیژن مورد نیاز میکروارگانیسم ها و حفظ شرایطی هوازی به حوضچه تزریق می شود.
میکروارگانیسم ها، مواد آلی موجود در فاضلاب را تجزیه و آن ها را به جرم سلولی و محصولاتی مانند دی اکسید کربن تبدیل می کنند. سپس مایع مخلوط به ته نشینی ثانویه منتقل می شود، که زلال سازی فاز مایع و تغلیظ جامدات در آن رخ می دهد. پساب نهایی روش Conventional Activated Sludge به منظور تصفیه بیشتر یا دفع تخلیه می شود.
جامدات تغلیظ شده نیز از بخش تحتانی حوضچه ته نشینی تخلیه می شود. بخشی از این جامدات یا لجن جهت حفظ غلظت بالای توده بیولوژیکی به حوضچه هوادهی بازگردانده شده و الباقی آن به بخش تصفیه لجن منتقل و در نهایت دفع خواهد شد.