ضد کف ، کف زدا ، آنتی فوم ، دفومر ،antifoam یا defoamers مواد شیمیایی هستند که به منظور پیشگیری از تشکیل و تولید کف مورد استفاده قرار می گیرند و علاوه بر این کف های ایجاد شده را می شکنند. در حالت کلی پیشگیری از تولید کف در منبع آن روشی کم هزینه تر و بهتر نسبت به از بین بردن کف ایجاد شده در دراز مدت می باشد. ضد کف یا آنتی فوم در صنایع گوناگونی به منظور جلوگیری از تولید کف مورد استفاده قرار می گیرد. به منظور تزریق ضدکف می توانید از پکیج تزریق مواد شیمیایی استفاده کنید.
تعریف کف
به تجمع حباب های گاز تشکیل شده در نتیجه پخش گاز در مایع و پایدار شدن آن، کف می گویند.
دلایل ایجاد کف
ایجاد کف یکی از امور اجتناب ناپذیر در بسیاری از صنایع می باشد. در کلیه فرایندهایی که به هردلیلی انواع گاز در مایع پخش و پایدار می شود و در سطح مایع جمع می شود لزوم استفاده از ضد کف یا آنتی فوم را ایجاد می کند.
ایجاد کف در تصفیه فاضلاب
به طور معمول کف در واحد هایی مانند مخازن هوادهی، مخازن اختلاط ، رقیق سازی و فیلتراسیون رخ می دهد. یکی از دلایل تشکیل کف در تصفیه ثانویه فاضلاب فعالیت میکروارگانیسم هاست. از طرفی فعالیت تجهیزات الکترومکانیکال مانند پمپ ها و برخی مواد شیمیایی نیز باعث تولید کف می شوند. فاضلاب برخی از صنایع دارای مقادیر زیادی سورفاکتانت است که این ماده نیز خود باعث تولید کف می شود و جهت از بین بردن این کف می بایست از ضد کف یا آنتی فوم استفاده نمود.
مشکلات حضور کف
اگر این پدیده کنترل نشود باعث کاهش ظرفیت دستگاه ها و افزایش زمان فرآیند و هزینه ها می شود. یکی از راه های اصلی کنترل این پدیده استفاده از ضد کف یا آنتی فوم می باشد. به طور معمول کف در هنگام مخلوط نمودن، برگشت جریان یا بازیابی جریان، مراحل تقطیر، فیلتراسیون و … رخ می دهد. حضور کف در مخازن هوادهی باعث بروز مشکلات زیادی از قبیل کاهش تماس اکسیژن با سطح فاضلاب و در نتیجه کاهش راندمان تصفیه فاضلاب می شود. همچنین حضور کف می تواند باعث شناور شدن لخته های بیولوژیکی در تصفیه فاضلاب شود که این امر در نهایت منجر به عدم حذف مواد آلی از فاضلاب می گردد. ایجاد لایه ی کف در حوضچه های هوادهی مانع حذف اکسیژن مصرفی میکرو ارگانیسم ها می شود و در نتیجه مانع از کاهش BOD می گردد که این امر خود در تصفیه آب و فاضلاب بسیار مشکل ساز می باشد.
مشخصات ضد کف
مهمترین مشخصات ضد کف به شرح زیر است :
دارای فرمولاسیون نامحلول است.
دارای کشش سطحی پایین می باشد.
دارای ضریب گسترش مثبت می باشد.
دارای ضریب نفوذ مثبت می باشد.
نحوه عملکرد آنتی فوم یا ضدکف
یکی از ویژگی های مشترک انواع ضد کف ها داشتن ویسکوزیته پایین است به گونه ای که به سرعت روی سطح پخش شده و گسترش می یابند و عموما مایل هستند ما بین آب و هوا حرکت نموده و بدین ترتیب موجب ترکیدن حباب های هوا و از بین بردن کف می گردند.
ضد کف ها معمولا هم ویژگی آنتی فومی و هم ویژگی دفومری را توامان دارا هستند به گونه ای که می توانند هم از به وجود آمدن کف جلوگیری نموده و هم کف به وجود آمده را از بین ببرند.
یکی از اساسی ترین عملکرد هایی که ضد کف ها بر اساس آن فعالیت خود را انجام می دهند، روش کاهش کشش سطحی و ناپایدار کردن حباب ها می باشد. به علت ایجاد کشش سطحی و ویسکوزیته فیلم ایجاد شده از کف بر روی سطوح، نمی توان آن را بسادگی حذف نمود بنابراین استفاده از آنتی فوم ها ضروری می باشد.
موارد کاربرد ضد کف
صنایع آب و فاضلاب ، تصفیه فاضلاب : مانند فرآیند لجن فعال و حوضچه های هوادهی
صنایع گوناگون : جهت محدود کردن کف موجود در بویلرها ، برج های خنک کننده و دیگر تجهیزات صنعتی
صنایعی که از دترجنت ها استفاده می کنند
صنایع تولید کاغذ
صنایع تولید مواد غذایی
پالایشگاه ها و صنایع پتروشیمی
شهرداری ها
سایر موارد کاربرد ضد کف به شرح زیر است :
جداسازی نفت و گاز
تقطیر نفت خام
استخراج بنزن، تولوئن و زایلن
تاخیر کک سازی
گل حفاری
پردازش آسفالت
هیدراته شدن گاز
تمیز کردن گاز
ضد کف پایه سیلیکونی یا آنتی فوم پایه سیلیکونی
آنتی فوم پایه سیلیکونی یا آنتی فوم پایه سیلیکونی به دلیل کمتر بودن کشش سطحی و نفوذ راحت تر در فیلم ایجاد شده از کف بر روی سطح انتخاب بهتری هستند. ضد کف های سیلیکونی پلیمرهایی با ساختمان سیلیکونی هستند و شامل سیلیکای آب دوست می باشند که در روغن سیلیکونی دیسپرس شده است. علاوه بر این ترکیب سیلیکونی می تواند حاوی گلایکول های سیلیکونی و یا سایر مایعات سیلیکونی اصلاح شده باشد. همچنین به کلیه ضدکف ها امولسیفایر اضافه می گردد تا بتوانند بهتر در مخلوط کف پخش گردند. آنتی فوم های پایه سیلیکونی به طور مثال می توانند ترکیبی از پلی متیل سیلیکون کندانسه شده با پلی پروپیلن گلیکول لورات و گلیسیرول منو استارات و همچنین پلی اتیلن استارات باشند. ضد کف های پایه سیلیکونی به شکل امولسیون های پایه آبی یا امولسیون های پایه روغنی ارائه می گردد.
ضد کف پایه آبی یا آنتی فوم پایه آبی
ضد کف های پایه آبی یا آنتی فوم پایه آبی شامل انواع گوناگونی از روغن ها (معمولا روغنهای گیاهی) یا واکس ها (معمولا زنجیره های بلند الکلهای چرب ، صابونهای اسید چرب یا استرها) می باشند که در یک پایه آبی دیسپرس شدهاند.
ضد کف پایه روغنی یا آنتی فوم پایه روغنی
ضد کف پایه روغنی یا آنتی فوم پایه روغنی یک حامل روغنی دارند که ممکن است گیاهی ، نفتی ، موم یا هر نوع روغن
دیگری باشند که غیر قابل حل شدن در آب هستند.
ضد کف پودری یا آنتی فوم پودری
ضد کف های پودری یکی از انوع روغنی هستند که بر روی ذرات سیلیکون سوار شده اند.