چربی گیر فاضلاب رستوران و آشپزخانه ( چربیگیر ) ساده ترین نوع سیستم های چربی گیری هستند که جهت حذف چربی ، روغن ، گریس و جامدات معلق مورد استفاده قرار می گیرد. در ظرفیت های پایین چربیگیر پیش ساخته از جمله چربی گیر پیش ساخته پلی اتیلنی و بتنی به دلیل سرعت و سادگی در نصب و راه اندازی مقبولیت بیشتری را دارا می باشند.
چربی گیر فاضلاب ثقلی به عنوان ساده ترین و پیش پا افتاده ترین روش چربی گیری بیشتر در خروجی رستوران ها و آشپزخانه ها و به عنوان پیش تصفیه جهت ورود به سیستم های بعدی تصفیه فاضلاب مورد استفاده قرار می گیرد.
در صورت نیاز به آشنایی با خدمات جداسازی روغن و چربی از آب و فاضلاب به لینک صفحه مربوطه مراجعه و جهت آشنایی با محصولات حرفه ای تر به یکی از صفحات چربی گیر API ، چربیگیر CPI و یا چربی گیر DAF ، مراجعه فرمایید.
روش عملکرد چربی گیر رستوران – سیستم چربی گیری
روش عملکرد آنها بسیار ساده است به گونه ای که فاضلاب حاوی چربی توسط لوله به داخل مخزن چربیگیر وارد شده و چربی با توجه به وزن مخصوص پایین تر خود نسبت به آب به سمت بالا حرکت نموده و پس از شناور شدن درسطح فاضلاب ، پشت صفحه جدا کننده چربی گیر تجمع مییابد.
معمولاً در چربی گیر های ثقلی یک یا دو دریچه بازدید در بالای مخزن در نظر گرفته می شود تا بتوان به صورت دستی چربی ها را از سطح مخزن خارج نمود. در مواردی که کارفرما امکان انجام اپراتوری و تخلیه دستی چربی ها را نداشته باشد، می توان از یک سیستم اسکیمر جهت جمع آوری اتوماتیک چربی از سطح مخزن استفاده نمود.
کاربرد چربی گیری به روش ثقلی
در کلیه فاضلاب هایی که حاوی مقادیری از چربی و روغن هستند میتوان با استفاده از چربی گیر ثقلی به ساده ترین روش ممکن چربی های معلق را از فاضلاب جدا نمود. البته جدا نمودن چربی های محلول و همچنین ذرات کوچکتر چربی نیازمند استفاده از روشهایی همچون شناورسازی با هوای محلول میباشد.
چربی گیر رستوران و چربی گیر آشپزخانه از پرکاربردترین سیستم های چربیگیری است. همچنین مراکزی که در آنها استفاده از چربیگیر متداول است می توان به کیترینگ های غذایی ، هتل ها ، کافه تریا ، واحدهای مسکونی ، مدارس ، هتل ها و تمامی مراکز تهیه غذایی اشاره نمود.
معمولا استفاده از چربی گیر به دلایل زیر انجام می گیرد:
در صورتی که فاضلاب حاوی مقادیر بالایی از چربی را بخواهیم به چاه جاذب وارد نماییم، استفاده از یک چربی گیر قبل از ورودی به چاه ضروری می باشد، زیرا ذرات چربی ظرف مدت کوتاهی منافذ چاه جاذب را مسدود نموده و قدرت جذب چاه را از بین خواهند برد.
چربی گیرهای ثقلی گاهی به عنوان اولین مرحله تصفیه فاضلاب مورد استفاده قرار می گیرند. به عنوان مثال در مواردی که فاضلاب حاوی چربی را بخواهیم وارد یک تصفیه خانه نماییم، قبل از ورود فاضلاب به تصفیه خانه با استفاده از این روش چربی ورودی را جدا می نماییم تا باعث مختل شدن فرآیند تصفیه و یا آسیب رساندن به تجهیزات در مراحل بعدی تصفیه نشود.
جنس پکیج چربی گیر فاضلاب
جنس های متداول جهت ساخت شامل موارد زیر می باشد :
چربی گیر پلی اتیلنی : چربی گیر پلی اتیلنی کاروگیت دوجداره از لوله های فاضلاب که جهت دفن در زمین تولید می گردند ساخته می شود که مقاومت در برابر خوردگی زیادی داشته و مقاومت سازه ای آن ها در برابر فشار خاک نیز قابل قبول است.
چربی گیر کامپوزیتی یا چربی گیر فایبر گلاس یا چربی گیر GRP : چربیگیر کامپوزیتی امروزه رقیبی برای جنس های پلی اتیلنی از لحاظ هزینه ، کیفیت و قیمت هستند. البته چون معمولا با قالب های دستی تولید می گردند ، می بایست فرآیند تولید آنها با دقت بیشتری مورد توجه قرار گیرد.
چربی گیر بتنی : استفاده از چربیگیر بتنی در صورتی که از لحاظ کیفیت بتن ریزی ، میلگرد گذاری و آب بندی با استانداردهای قابل قبول ساخته شود بلامانع می باشد. البته به دلیل کیفیت جنس های پلی اتیلنی و کامپوزیتی از نظر مقاومت به خوردگی ، سهولت و سرعت زیاد در ساخت و نصب ، در حال حاضر کاربرد جنس های بتن مسلح به نسبت محدود تر شده است.
چربی گیر خانگی
چربی گیر خانگی شامل چربی گیر با ابعاد کوچکتر و ظرفیت کمتر می باشد که جهت یک واحد مسکونی معمولا در زیر سینک آشپزخانه مستقر می شود.
ضرورت حذف چربی و روغن یا چربی گیری از فاضلاب رستوران
ایجاد مشکل در شبکه جمع آوری فضلاب
ورود چربی ، روغن و گریس به شبکه جمع آوری فاضلاب باعث گرفتگی مسیر جمع آوری ، برگشت فاضلاب در سیستم و کاهش عمر مفید شبکه جمع آوری می شود.
محدودیت های زیست محیطی
سازمان حفاظت محیط زیست جهت خروجی چربی و روغن به منابع مختلف پذیرنده محدودیت هایی را اعمال نموده است که می بایست رعایت شود و استفاده از چربی گیر از این نظر اهمیت پیدا می کند.
گرفتگی بستر خاک و چاه جاذب
در صورت ورود بیش از حد چربی و روغن به تدریج چاه جاذب و بستر خاک دچار گرفتگی می شوند که این یکی از متداول ترین دلایل کاربرد چربیگیر است.
ایجاد مشکل در واحد های تصفیه بیولوژیکی
مقادیر بیش از اندازه چربی و روغن در فاضلاب باعث افزایش BOD و درنتیجه کاهش کارآیی واحدهای بعدی تصفیه می شود. همچنین از آنجایی که چربی و روغن روی سطح سیال را می پوشاند. باعث کاهش انتقال اکسیژن بین هوا و سیال و بوجود آمدن شرایط بیهوازی می شود و لذا قبل از سیستم های تصفیه بیولوژیکی فاضلاب استقرار چربی گیر مناسب ضرورت پیدا می کند.
پارامتر های طراحی چربی گیر رستوران
برای طراحی باید فاکتور های زیر در نظر گرفته شود:
حجم فاضلاب ورودی و زمان ماند مورد نیاز که به منظور محاسبه حجم مخزن به کار می روند. چربی گیر باید شرایط سکون فاضلاب را تامین کند به همین منظور ظرفیت آن باید به گونه ای باشد که بتواند حجم فاضلاب ورودی به خود را در زمان اوج مصرف آب تحمل کند.
غلظت چربی و روغن ورودی به چربی گیر
نوع و چگالی چربی و روغن ورودی
دما فاضلاب
سرعت جریان ورودی به چربیگیر که هر چقدر این سرعت بیشتر باشد میزان اختلاط چربی و روغن با سیال نیز افزایش می یابد که باعث عدم ایجاد شرایط سکون لازم برای جداسازی چربی و روغن می شود و کاهش کارآیی سیستم چربیگیری می شود.
طول چربی گیر باید تقریبا ۱/۳ تا ۲ برابر عمق کلی آن باشد
اگر در مراکز تهیه و توزیع غذا از ماشین های ظرفشویی صنعتی استفاده می شود حتما باید در طراحی لحاظ شود.
مخزن بهتر است دارای دو محفظه باشد. محفظه ورودی باید ۲/۳ ظرفیت کل و محفظه خروجی حداقل ۱/۳ ظرفیت کل را داشته باشد.
انتخاب محل استقرار چربی گیر ثقلی فاضلاب
چربی گیر باید در محلی قرار گیرد که دسترسی به آن در هر زمان به منظور بازدید ، پاکسازی و جمع آوری روغن و چربی جمع آوری شده امکان پذیر باشد.
باید نزدیک محل تولید فاضلاب باشد. این عمل باعث می شود تا طول لوله گذاری کاهش یابد و احتمال گرفتگی به حداقل برسد. دلیل دیگر این است که چربی و روغن موجود در فاضلاب هنگامی که دمای فاضلاب بیشتر است بهتر جدا می شود.
تا حد امکان می بایست از مناطق مسکونی و محل عبور و مرور وسایل نقلیه دور باشد.
مشکلات چربیگیر رستوران و آشپزخانه
برگشت آب در سیستم
وجود روغن ، چربی و گریس در پسآب خروجی که به فرار چربی معروف است.
گرفتگی مداوم لوله های ورودی به چربی گیر
تولید بو نامطبوع
نصب پکیج چربی گیر فاضلاب رستوران
استقرار در عمق مناسب جهت تامین شیب لوله ورودی
اجرای فوندانسیون مناسب به منظور استقرار
انجام اقدامات مورد نیاز جهت ممانعت از غوطه وری در مکان هایی که سطح تراز آب بالا می باشد بویژه برای چربی گیرهای با وزن پایین
ضخامت کافی پوشش خاک و اضافه نمودن پوشش بتنی روی مخزن در صورت لزوم
استفاده از فلنج هایی که به صورت افقی موجب نگه داشتن چربیگیر می گردند
استفاده از تسمه به منظور نگه داشتن مخزن و در صورت لزوم بولت کردن پایه های مخزن به فونداسیون
تمیز کردن ، نگهداری و بهره برداری چربی گیر رستوران
چربی گیر باید به طور مرتب بازدید و پاکسازی شود. تواتر پاکسازی بستگی به کمیت و کیفیت فاضلاب تولیدی دارد. تولید بو و مشکلات زهکشی ، نشان دهنده این است که چربیگیر به درستی عمل نمی کند. بزرگترین عامل مؤثر در میزان چربی رها شده در فاضلاب مراکز غذایی روش های تمیزکاری و نگهداری کارکنان آشپزخانه می باشد.
مراقبت کارکنان با تمیزکردن مواد غذایی باقیمانده از ظروف و پاک کردن FOG از وسایل پخت و پز ، تجهیزات آماده سازی غذا و ظروف ، قبل از استفاده از آب ، کلید کاهش چربی و روغن ورودی به چربی گیر می باشد. همچنین دفع ضایعاتی مانند باقیمانده شیر و دیگر نوشیدنی ها ، می تواند بر میزان FOG فاضلاب تولیدی تأثیر زیادی داشته باشد.
برخی از موارد مهم در بهره برداری از چربی گیر ثقلی در ادامه آمده است :
انجام پاکسازی خشک که در جمله ای معروف تحت عنوان از شیلنگ آب به عنوان جارو استفاده نکنید خلاصه می شود.
جلوگیری از ورود مواد اضافی به سیستم چربی گیری باعث کاهش ضایعات شده و در نتیجه تمیزکاری را کاهش می دهد.
آموزش هدف ، عملکرد و نگهداری صحیح از چربیگیر به تمامی کارکنان در محل ، اطمینان از تعمیر و نگهداری مطابق با برنامه زمانبندی منظم.
علاوه بر چربی و روغن تجمع یافته در سطح سیال مقداری از جامدات نیز در کف چربی گیر ته نشین می شوند. این جامدات نیز باید در دوره های مشخص تخلیه شوند تا باعث کاهش حجم موثر مخزن نشوند.
مواد اسیدی و یا موادی که اسید تولید می کنند نباید در حجم ها بالا وارد سیستم شوند.