شبکه جمع آوری فاضلاب | شرکت شاران صنعت

شبکه جمع آوری فاضلاب به عنوان بخشی از یک سامانه فاضلاب شامل مجموعه ای از لوله کشی ها به همراه متعلقات مورد نیاز است که وظیفه جمع آوری و انتقال فاضلاب از محیط شهری به محل دفع یا تصفیه فاضلاب را بر عهده دارد. این امر به منظور حفظ محیط زیست ، حفظ بهداشت و سلامت عمومی و جلوگیری از پس زدگی فاضلاب در مناطق شهری انجام می گیرد.

شبکه جمع آوری فاضلاب با توجه به نوع فاضلابی که منتقل می کند به سه دسته شبکه مجزا ، شبکه مشترک و شبکه نیمه مجزا تقسیم می شود.

شبکه فاضلاب رو با توجه به توپوگرافی و الگوی توسعه منطقه با الگوهای مختلفی طراحی و اجرا می شود. از مهمترین این الگوها می توان به الگوهای زیر اشاره نمود.

• الگوی متمرکز
• الگوی نامتمرکز
• الگوی عمودی
• الگوی تقاطعی
• الگوی ناحیه ای
• الگوی بادبزنی
• الگوی شعاعی

شبکه جمع آوری فاضلاب شامل یک شبکه لوله کشی به همراه یک سری متعلقات مانند آدم رو، دریچه بازدید و غیره می باشد که در طول یک فاضلاب رو در فواصل مناسب جهت کمک به بهره برداری و نگهداری مناسب به کاربرده می شوند. در طراحی شبکه جمع آوری فاضلاب مواردی از جمله حداقل و حداکثر شیب ، حداقل و حداکثر سرعت ، حداقل قطر لوله و حداقل و حداکثر عمق لوله گذاری فاضلاب رو باید مورد توجه قرار گیرد.

خدمات شرکت شاران صنعت در زمینه شبکه جمع آوری فاضلاب شامل طراحی و اجرای انواع شبکه های جمع آوری می باشد. جهت کسب اطلاعات بیشتر در این زمینه می توانید با کارشناسان ما در شرکت تماس حاصل فرمائید.

انواع شبکه جمع آوری فاضلاب

شبکه جمع آوری فاضلاب با توجه به عوامل مختلفی از جمله سطح زندگی ساکنین ، سیستم آبرسانی ، شدت و دوره بازگشت بارش ، توپوگرافی منطقه و نوع سطوح خیابان ها و پیاده روها به سه دسته زیر تقسیم می شوند:

• شبکه جمع آوری فاضلاب مجزا : در این حالت دو شبکه فاضلابروی مجزا یکی به منظور جمع آوری فاضلاب بهداشتی و دیگری جهت جمع آوری رواناب سطحی مورد استفاده قرار می گیرد.
• شبکه جمع آوری فاضلاب مشترک : در این حالت فاضلاب بهداشتی و رواناب سطحی توسط یک شبکه فاضلابرو مشترک جمع آوری و منتقل می شود.
• شبکه جمع آوری فاضلاب نیمه مجزا : در شبکه جمع آوری فاضلاب نیمه مجزا فاضلاب بهداشتی و رواناب سطحی اولیه حاصل از شست و شوی منطقه مورد نظر وارد یک شبکه فاضلاب رو مشترک می شود در حالی که اگر جریان رواناب از حد معینی بیشتر گردد مقدار فاضلاب مازاد بر ظرفیت شبکه به وسیله یک سری کانال های روباز جمع آوری و منتقل می شود.

الگوهای جانمایی شبکه جمع آوری فاضلاب

شبکه جمع آوری فاضلاب بسته به توپوگرافی و الگوی توسعه منطقه می توانند به صورت الگوهای مختلف طراحی و اجرا شود. از جمله این الگوها می توان به موارد زیر اشاره نمود:

• الگوی متمرکز : شبکه جمع آوری فاضلاب به گونه ای طراحی می شود که فاضلاب از چندین منطقه مختلف و پراکنده به نقطه مرکزی منتقل می شوند.

• الگوی نامتمرکز : خطوط انتقال فاضلاب به گونه ای است که فاضلاب در نزدیکترین مکان به محل تولید یا محل بالقوه مصرف پساب تصفیه شده منتقل ، تصفیه و مورد استفاده مجدد قرار می گیرد.

• الگوی عمودی : خطوط اصلی شبکه جمع اوری فاضلاب به گونه ای طراحی و اجرا می گردند که تا منبع پذیرنده (پس از تصفیه) مانند رودخانه کوتاهترین فاصله را دارا باشند و بر آنها عمود گردند. این الگو اکثرا جهت شبکه های مجزای فاضلاب یا شبکه هایی که بخشی از آن ها به شکل مجزا اجرا می شوند مناسب است زیرا در این صورت رواناب سطحی به رودخانه منتقل می گردد.

• الگوی تقاطعی : در این الگو یک خط کمربندی فاضلاب را از کلیه فاضلاب رو ها جمع آوری نموده و در نهایت به محل تصفیه یا به محل منبع پذیرنده در پایین دست انتقال می دهد. این روش جایگزینی برای انتقال فاضلاب به طور مستقیم است که معمولا در هنگام وقوع سیلاب موجب بازگشت فاضلاب به شبکه فاضلابرو و در نتیجه سرریز شدن آن می گردد.

• الگوی ناحیه ای : وقتی منطقه مورد نظر الگوی ارتفاعی مختلفی داشته باشد کل منطقه موجود را به نواحی مشخصی با رقوم ارتفاعی متفاوت تقسیم می کنیم و برای هر ناحیه یک شبکه جمع آوری فاضلاب با خطوط کمربندی مجزا طراحی نموده که کل فاضلاب را به یک نقطه جهت دفع و یا تصفیه منتقل می نماید.

• الگوی بادبزنی : وقتی منطقه مورد نظر در یک دره واقع شده باشد اگو فاضلاب شهری به گونه ای اجرا می شود که فاضلاب از دو طرف جمع آوری و به یک خط اصلی مرکزی که در وسط دره واقع است انتقال می یابد.

• الگوی شعاعی : فاضلاب از مرکز شهر جمع آوری و به وسیله چندین لوله اصلی که نسبت به منطقه مورد نظر به صورت شعاعی استقرار یافته اند، به منبع پذیرنده یا تصفیه خانه منتقل می شود. زمانی که شهر در دو یا چند نقطه توسعه یافته است و از مرکز شهر به بیرون آن دارای شیب باشد این الگو جهت شبکه انتقال فاضلاب مناسب خواهد بود.

مبانی و ضوابط فنی طراحی خطوط انتقال فاضلاب

• نرم افزارهای طراحی شبکه جمع آوری فاضلاب : دو نرم افزاری که اکثرا برای طراحی و تحلیل شبکه جمع آوری فاضلاب کاربرد دارند شامل Sewergems و Sewercad می باشند.
• حداقل شیب و سرعت شبکه جمع آوری فاضلاب : رعایت حداقل شیب به منظور عدم ته نشینی و تجمع مواد رسوبی در فاضلاب رو ها و انتقال آنها به تصفیه خانه ضروری است. شیب شبکه جمع آوری فاضلاب به دلیل محدودیت های اجرایی هیچگاه نباید کمتر از ۰/۰۰۱ ( یک متر در یک کیلومتر ) باشد. در انشعاب خانگی نیز می بایست حداقل شیب ۱ درصد رعایت شود.
• حداکثر شیب و سرعت شبکه جمع آوری فاضلاب : حداکثر سرعت در شبکه جمع آوری فاضلاب بستگی به کمیت و کیفیت مواد رسوبی در جریان فاضلاب دارد و برای انواع لوله ها در شبکه های مجزا به ۵/۴ متر بر ثانیه و در شبکه های مرکب به ۶ متر بر ثانیه محدود می شود. فاضلابروهایی که دارای شیب بیشتر از ۲۰ درصد باشند می بایست توسط یک سازه بتنی مهار گردند.
• حداقل قطر شبکه جمع آوری فاضلاب : حداقل قطر فاضلاب رو ها در شبکه های مجزا ۲۰۰ میلی متر و در شبکه های مرکب ۲۵۰ میلی متر است. همچنین حداقل قطر انشعابات خانگی در شبکه جمع اوری فاضلاب ۱۵۰ میلی متر توصیه می گردد.
• حداقل عمق شبکه جمع آوری فاضلاب : حداقل عمق فاضلاب رو ها با توجه به عواملی مثل روش اجرا، بارهای وارده ، عمق یخبندان، تداخل و تلاقی شبکه فاضلاب با دیگرتأسیسات شهری و عمق انشعابت خانگی متصل شونده مشخص می شود. باتوجه به اتصال انشعابات خانگی به صورت ثقلی کف فاضلاب رو حداقل ۰/۹ تا ۱/۵متر پایین تر از کف طبقه همکف ساختمان ها خواهد بود. همچنین پوشش مورد نیاز خاک روی شبکه جمع آوری فاضلاب در خیابان های اصلی حداقل ۱/۲ متر و در معابر دیگر حداقل ۰/۹ است.
• حداکثر عمق شبکه جمع آوری فاضلاب : حداکثر عمق فاضلاب رو ها با توجه به مواردی مثل عمق آب های زیرزمینی ، انواع محدودیت اجرایی ، موارد مرتبط با بهره برداری و جنس شبکه جمع آوری فاضلاب مشخص می گردد که معمولا بیشتر از ۷/۵ متر نخواهد بود.

لوله های شبکه فاضلابرو

ﺟﻨﺲ ﻟﻮﻟﻪ ﻫﺎی ﺷﺒﮑﻪ جمع آوری ﻓﺎﺿﻼب با توجه به ﭘﺎراﻣﺘﺮﻫـﺎیی از جمله ﻋﻤﺮ ﻣﻔﯿﺪ و ﻫﺰﯾﻨﻪ ﺗﻤﺎم ﺷﺪه انتخاب می شود. جنس لوله های متداول در اجرای شبکه جمع آوری فاضلاب شامل موارد زیر است.

1. لوله های پلی اتیلنی : مهم ترین مزیت این لوله ها مقاومت بالای آن ها در مقابل عوامل خورنده خاک و سیالات خورنده است. از لحاظ سازه ای هرچه وزن مخصوص لوله پلی اتیلن بیشتر باشد مقاومت آن بالاتر خواهد بود. از لحاظ تجاری لوله های پلی اتیلن از سه نوع با وزن مخصوص کم LDPE ، وزن مخصوص متوسط و وزن مخصوص زیاد یا به اصطلاح سخت HDPE در بازار وجود دارند. لوله های پلی اتیلنی همچنین در دو نوع تک جداره و دوجداره ( کاروگیت و اسپیرال ) تولید می شوند. استفاده از لوله و اتصالات پلی اتیلن دوجداره شبکه جمع آوری فاضلاب ، آبیاری و زهکشی مزایای بسیاری دارند.
2. لوله های پی وی سی : لوله های پی وی سی در برابر اکثر مواد خورنده موجود در آب و فاضلاب و همچنین خاک مقاوم می باشند. وزن کم و سهولت حمل و نقل از دیگر مزایای لوله های پی وی سی می باشد. البته مقاومت سازه ای ، مقاومت در برابر ضربه و مقاومت در برابر تغییرات دما در این لوله ها می تواند از نقاط ضعف آن باشد که می بایست هنگام استفاده در شبکه جمع آوری فاضلاب مورد توجه قرار گیرد.
3. لوله های فایبرگلاس GRP : لوله های فایبرگلاس بسته به نوع رزین مصرف شده و شیوه مسلح شدنشان به چند نوع تقسیم میگردند که مهم ترین آنها لوله های GRP Glass Rienforced Plastic Pipe می باشد که دارای یک ساختار کامپوزیتی شامل رزین ، الیاف شیشه ای و مواد دیگر می باشند. مهمترین مزیت این لوله مقاومت کامل در مقابل خورندگی خاک ، وزن کم ، سهولت نصب و طول عمر زیاد می باشد.
4. لوله های چدنی : لوله های چدن معمولی در گذشته بسیار مرسوم بوده و امروزه به دلایل مختلف از جمله وزن بالا استفاده از آنها منسوخ شده است و به صورت محدود در تأسیسات فاضلاب داخلی ساختمانها استفاده می شود.
5. لوله های بتنی : لوله های بتنی فاضلابی در گذشته در قطر های مختلف بسیار مرسوم بوده اما امروزه با توجه به گسترش انواع دیگر لوله ها بخصوص لوله های پلی اتیلنی ، استفاده از آن ها در شبکه انتقال فاضلاب به شدت کاهش یافته است. این لوله ها با استفاده از سیمان ضد سولفات در قطرهای پایین معمولا به صورت غیر مسلح و در قطرهای بالا به صورت مسلح با یک یا دو شبکه میلگرد ساخته می شوند.
6. لوله های آزبست سیمان : کاربرد این لوله ها در شبکه جمع آوری فاضلاب ﺍﺯ ﻗﺪﻣﺖ ﺯﯾﺎﺩی ﺑﺮﺧﻮﺭﺩﺍﺭ ﺑﻮﺩﻩ و ﭘﺲ ﺍﺯ ﻟﻮﻟﻪ ﻫﺎ ﺑﺘﻨﯽ ﺑﯿﺸﺘﺮﯾﻦ ﻣﺼﺮﻑ ﺭﺍ ﺩﺭ شبکهﻫﺎی ﺟﻤﻊ ﺁوﺭی و خطوط انتقال فاضلاب ﺩﺭ ایران دارا بوده است. این لوله ها با استفاده از سیمان ضد سولفات و همچنین اجرای قیراندود در سطح داخلی برای مصارف شبکه جمع آوری و انتقال فاضلاب به کار می روند.

منهول یا آدم رو در شبکه جمع آوری فاضلاب

منهول ها به منظور دسترسی به شبکه انتقال فاضلاب ساخته می شوند و از چند قسمت اصلی شامل دریچه ، بخش بالایی منهول ( میله یا شفت ورودی آدم رو ) و کفی منهول ( مجرای فاضلاب ) تشکیل می شوند. فواصل نصب آدم رو در مسیرهای مستقیم برای لوله ها به قطر ۵۰۰ میلی متر و کم تر ۹۰ تا۱۲۰ متر و برای لوله های به قطر ۶۰۰ میلی متر و بیش تر ۱۲۰ تا ۱۵۰ متر می باشد.