آلاینده های آب یا آلوده کننده های آب یا ناخالصی های آب شامل کلیه مواد آلوده کننده آب می باشد که به نحوی برای محیط زیست ، موجودات زنده و یا انسان نامطلوب یا مضر می باشند. مواد آلوده کننده در آب موجب می شوند آب جهت مصارف گوناگون مناسب نباشد و از این رو نیاز به تصفیه آب ضروری می باشد. آلاینده های مختلف در آب می تواند وجود داشته باشد زیرا آب ها از منابع مختلفی سرچشمه می گیرند.
اهمیت آلاینده های آب از لحاظ بهداشت و سلامت انسان و از طرفی به دلیل تاثیرات آن بر محیط زیست و موجودات زنده که مجددا به طور غیر مستقیم بر سلامت انسان تاثیر گذار است مورد توجه قرار می گیرد.
آلاینده های آب سطحی : آب سطحی شامل آب های طبیعی در سطح زمین می شوند مانند رودخانه ها ، دریاچه ها ، دریاها و اقیانوس ها. مواد خطرناک در تماس با آب های سطحی وارد آن شده و درون آن حل شده یا بصورت فیزیکی مخلوط می شوند که تحت عنوان آلاینده های سطحی آب شناخته می شوند.
آلاینده های آب زیرزمینی : هنگامی که بشر از حشره کش ها و مواد شیمیایی برای خاک استفاده کرد ، این مواد توسط باران شسته شده و به آب های عمیق وارد می شوند. این ها وارد آب های محیطی شده و باعث آلودگی آب می شوند.
مهمترین عوامل آلوده کننده آب شامل موارد زیر می باشد :
شیرابه ناشی از زباله ها
کودها ، آفتکش ها ، پساب کشاورزی و پسماند کشاورزی
مواد و فاضلاب های صنعتی به عنوان آلاینده های آب
فاضلاب های خانگی و فضولات انسانی و حیوانی
فلزات سنگین
آلودگی های آب شامل موارد زیر می باشد :
آلاینده های آلی و آلاینده های مغذی آب
آلاینده های آب غیرآلی مانند انواع نمک ها ، فلزات و به خصوص فلزات سنگین
مواد جامد محلول
مواد جامد معلق و رسوبات آلی و غیرآلی
پاتوژن ها و آلاینده های میکروبیولوژیکی آب
آلایندههای حرارتی آب
آلایندههای رادیواکتیو آب
انواع آلوده کننده های آب در جدول زیر ارائه شده است.
آلاینده های مغذی آب : اغلب فاضلاب ها ، کودها و پساب ها حاوی سطوح بالایی از مواد مغذی هستند. اگر این مواد تا مدت ها در آب وجود داشته باشند ممکن است باعث رشد جلبک ها در آب شوند که تصفیه آن را بامشکل روبه رو می کند و آب را غیرقابل شرب می کند. همچنین رشد بیش از حد جلبک ها باعث کاهش میزان اکسیژن درون آب شود.
کاهش اکسیژن : محیط آب حاوی میکروارگانیزم هایی است که شامل ارگانیزم های هوازی و غیرهوازی هستند. زمانی که مواد زیست تخریب پذیر زیادی در آب وجود داشته باشند باعث رشد میکروارگانیزم ها میشود و همچنین باعث استفاده بیشتر آنها از اکسیژن می شود. اگر اکسیژن در محیط تمام شود ارگانیزم های هوازی از بین رفته و ارگانیزم های غیر هوازی رشد کرده و باعث تولید مواد سمی در محیط می شوند.
آلاینده های نفتی در آب : آلاینده های نفتی نه تنها به صورت منطقه ای باعث آلودگی می شوند بلکه بر محدوده وسیعی از محیط زیست تاثیر منفی می گذارند. این مواد نفتی به عنوان یکی از آلوده کننده های آب می تواند باعث مرگ بسیاری از ماهی ها و دیگر آبزیان شده و بسیاری از خصوصیات زندگی آن ها را با اختلال رو به رو سازد. آلاینده های نفتی اغلب توسط نفتکش ها و دیگر منابع نفتی به محیط زیست وارد می شوند.
مواد آلاینده شیمیایی آب : بسیاری از صنایع و کارهای صنعتی باعث ورود مواد شیمیایی به آب می شوند. این مواد اغلب بصورت منابع نقطه ای وجود دارند. اینها شامل مواد شیمیایی می شوند که برای کنترل علف های هرز ، آفات و حشره کش ها استفاده می شوند. فلزات و حلال های صنعتی نیز می توانند به عنوان مواد آلاینده آب آب را آلوده کنند. این مواد برای بسیاری از آبزیان سمی بوده و رشد آن ها را با مشکل روبه رو می کند.
بسیاری از آلوده کننده های آب به عنوان مواد جامد محلول در آب می باشند که از مهمترین آن ها می توان به انواع فلزات سنگین مانند نیکل ، کرم و غیره اشاره نمود.
برخی آلاینده ها ( مواد ، ذرات ، و مواد شیمیایی ) به آسانی در آب حل نمی شوند. این نوع از مواد را مواد ذره ای می نامند. برخی از این مواد دیرتر ته نشین می شوند. این مواد مضر هستند و حتی برای ارگانیزم هایی که درون آب قرار دارند کشنده هستند.
در بسیاری از مجامع دنیا افراد از آب های تصفیه نشده استفاده می کنند. اغلب اوقات آلوده کننده های آب به صورت طبیعی ناشی از میکروارگانیزم هایی مانند ویروس ها ، باکتری ها و عوامل بیماری زا بوجود می آیند. این آلودگی طبیعی ممکن است باعث مرگ ماهی ها و دیگر جانداران آبزی شود. این آلاینده های آب همچنین میتوانند باعث بیماری در انسان هایی شوند که از این چنین آب ها استفاده می کنند.
تغییرات دمایی آب می تواند تاثیرات منفی بر خواص آب و موجودات زنده داشته باشد که به آن آلودگی حرارتی آب گفته می شود.
آلاینده های رادیو اکتیو یکی از خطرناک ترین مواد آلوده کننده آب می باشد که به عنوان مثال توسط فاضلاب های بیمارستانی یا مراکز اتمی وارد منابع آب می شود.
1 دیدگاه
خوب بود