اسید سیتریک یا جوهر لیمو یک اسید آلی ضعیف است که در بسیاری از مواد غذایی مانند انواع میوه ها و سبزیجات به خصوص مرکبات از جمله لیموترش و پرتقال یافت می شود و فرمول شیمیایی آن C6H8O7 می‌باشد و به دو شکل مونو هیدرات (آبدار) و آن هیدروز (خشک و بصورت پودر کریستال) استفاده می شود. به منظور تزریق اسید سیتریک می توانید از پکیج تزریق مواد شیمیایی استفاده کنید.
مشخصات اسید سیتریک
نام: اسید سیتریک ، جوهر لیمو ، اسید لیمو یا سیتریک اسید ، Citric Acid ، Tricarboxylic Acid ، Hydroxyprop
گرید: اسید سیتریک صنعتی ، اسید سیتریک خوراکی
فرمول شیمیایی: C6H8O7
شکل ظاهری: کریستال سفید رنگ
طعم: دارای طعم ترش
درجه خلوص اسید سیتریک : ۹۸ درصد
جرم مولکولی خشک : ۱۹۲.۱۲۴ گرم بر مول
جرم مولکولی آبدار : ۲۱۰.۱۴ گرم بر مول
دمای ذوب : ۱۵۳ درجه سانتیگراد
دمای تجزیه شدن : ۱۷۵ درجه سانتیگراد
چگالی: ۱.۶۶۵ گرم بر سانتی متر مکعب در حالت آبدار و ۱.۵۴۲ گرم بر سانتی متر مکعب در حالت بدون آب
تولید اسید سیتریک
اسید سیتریک در مقیاس صنعتی به دو روش عمده غوطه وری و یا کشت سطحی و با توجه به تکنولوژی تولید و قیمت تمام شده از مواد اولیه ای از جمله گلوکز ، شکر خام ، نشاسته ، ملاس ، گندم ، ذرت و سیب زمینی تولید می گردد. در این روش در فرما نتورهای بلند مـواد اولیـه قنـدی به وسیله میکرو ارگانیسم ها به اسید سیتریک تبدیل می گردند. روش کشت غوطه وری به دلایلی نظیر مدت زمان مورد نیاز کمتر جهت رشد و نمومیکروبی ، بازده بیشتر نسبت به روش کشت سطحی ، سهولت کار به علت وجود تجهیزات اتوماتیک و کنترل کننده های مداوم و غیره از رواج بیشتری برخوردار است.
کشف اسید سیتریک
اسید سیتریک اولین بار توسط جابرابن حیان در قرن هشتم کشف شده است. جوهر لیمو نخستین بار به وسیله یک محقق سوئدی در سال ۱۷۸۴ میلادی به وسیله متبلور نمودن آب لیمو استخراج گردیده است.
کاربرد های اسید سیتریک
کاربرد اسید سیتریک در صنایع غذایی : به دلیل طعم مطبوع، حلالیت بالا، حداقل سمیت، قدرت کمپلکس دهندگی بالا با یون های فلزی، مهم ترین اسید آلی است که در صنایع غذایی به کار می رود و بیشتر به عنوان تنظیم کننده اسیدیته ، ماده محافظ مواد غذایی و چاشنی غذا مورد استفاده قرار می‌گیرد. در صنایع نوشیدنی و نوشابه سازی به منظور تنظیم pH ، ایجاد طعم مطبوع و ترش و همچنین برای بازدارندگی از فعالیت میکروبی مورد استفاده قرار می گیرد. در تولید مربا ، مارمالاد و ژله به منظور تنظیم pH و ایجاد طعم مطبوع و میوه ای به کار می رود. در تولید شامپو های ضد شوره به منظور براق کننده و متعادل کننده PH پوست سر مؤثر است. همچنین در تهیه کمپوت و کنسرو و انجماد میوه های تازه مورد استفاده قرار می گیرد.
کاربرد سیتریک اسید در صنایع بهداشتی آرایشی : به دلیل توانایی تشکیل کیلیت با فلزات در ترکیب شوینده ها استفاده می‌شود. در ساخت شامپو های ضد شوره به منظور براق کننده و متعادل کننده PH پوست سر مؤثر است.
کاربرد اسید سیتریک در صنایع دارویی : به عنوان حلال در تولید بعضی از داروها و به عنوان چاشنی به منظور خوش طعم کردن داروها مورد استفاده قرار می گیرد. همچنین در تهیه محلول های ضد انعقاد خون مثل تری سدیم سیترات استفاده می‌شود.
خطرات اسید سیتریک
تماس چشمی : ایجاد قرمزی و درد می کند.
تماس تنفسی : ایجاد تنگی نفس ، سرفه و گلو درد می کند.
بلع و گوارش : ایجاد گلو درد و شکم درد می کند.
حریق : قابل احتراق می باشد.
کمک های اولیه اسید سیتریک
تماس پوستی : با آب فراوان شستشو دهید. به پزشک مراجعه کنید.
تماس تنفسی : هوای تازه استشمام کنید. به پزشک مراجعه کنید.
تماس چشمی : با آب فراوان شستشو دهید. به پزشک مراجعه کنید.
بلع و گوارش : دهان را با آب فراوان شستشو دهید. به پزشک مراجعه کنید.
حریق : از اسپری آب ، پودر ، مایع کف و دی اکسید کربن استفاده نمایید.
روش بسته بندی و حمل اسید سیتریک
اسید سیتریک معمولا در بسته های ۲۵ کیلویی عرضه می شود.
نگهداری اسید سیتریک
محلول اسید سیتریک می بایست در ظروف در بسته و به دور از نور و گرما و همچنین مواد اکسید کننده قوی ، بازهای قوی و نیترات فلزات نگهداری شود.