جداسازی روغن و چربی از آب ، پساب و فاضلاب عباراتی است که به عملیات جدا نمودن و حذف ذرات چربی و روغن از آب و پساب اطلاق می شود. این جداسازی معمولا در پساب های صنعتی که حاوی روغن و چربی هستند به صورت متداول مورد استفاده قرار می گیرد.
برای آشنایی با محصولات شرکت شاران صنعت در زمینه جداسازی روغن از آب و پساب به یکی از صفحات پکیج جداسازی روغن از آب و پساب ، چربی گیر ثقلی ، چربی گیر API ، چربی گیر CPI و یا چربی گیر DAF مراجعه کنید و در صورت نیاز به اطلاعات بیشتر به ادامه مطلب مراجعه نمایید.
جداسازی روغن و جداسازی چربی در آب و فاضلاب – حذف روغن و حذف چربی از آب و فاضلاب
حذف روغن ها در سه شکل روغن آزاد ، روغن امولسیون و روغن محلول در جریان آب و فاضلاب مورد بررسی قرار می گیرد.
جداسازی روغن آزاد : این روغن ها به شکل ذرات کروی کوچک مجزا می باشند که می توانند به دلیل نیروی شناوری به سطح آب منتقل شوند و لایه ای از روغن را در بالای آب ایجاد کنند. با ایجاد شرایط سکون مناسب ، روغن آزاد را می توان با جداسازی ثقلی از آب و پساب حذف کرد. این چربی زدایی تابعی از زمان ماند ، تفاوت در وزن مخصوص ، درجه حرارت و پایداری امولسیون می باشد. برخی از مواد جامد روغنی درشت ، وزن مخصوص بیشتر از یک دارند و در نتیجه در پایین چربی گیر ته نشین می شوند. اکثر روغن ها در فاضلاب دارای وزن مخصوص کمتر از ۰/۱ هستند و به سطح آب می آیند.
جداسازی روغن امولسیون : امولسیون ها به شکل قطرات روغن کوچکتر با قطر کمتر از ۲۰ میکرون ( اکثراً در محدوده ۱ تا ۱۰ میکرون ) می باشند. این ذرات در نتیجه غلبه نیروهای متقابل بر نیروهای شناوری ، یک تعادل پایدار در آب را تشکیل می دهند. وجود ذرات نیز باعث تشکیل امولسیون می شود. روغن های امولسیون می تواند به وسیله افزودن مواد شیمیایی و یا شناور سازی از آب و پساب حذف شود. این روغن ها به وسیله جداساز های ثقلی قابل حذف نیستند.
جداسازی روغن محلول : یک ترکیب مولکولی با آب می باشد. روغن محلول نیز همانند امولسیون با چربیگیرهای گرانشی قابل حذف نیست و در صورت نیاز به حذف روغن محلول ، تصفیه بیشتر فاضلاب به عنوان مثال تصفیه بیولوژیکی فاضلاب ضروری می باشد.
روش های متداول جداسازی و حذف روغن و چربی از آب و پساب
مهمترین روش های حذف روغن شامل موارد زیر می باشد:
چربی گیر ثقلی ساده : در این نوع از چربی گیرها فاضلاب به یک مخزن وارد شده و با فراهم آوردن زمان ماند کافی ، روغن به طرف بالا حرکت کرده و در سطح آب شناور می شود و در نهایت به وسیله یک اسکیمر جمع آوری می گردد و جامدات نیز در کف مخزن ته نشین می شوند.
چربی گیری API : چربی گیر API به عنوان قدیمی ترین روش جداسازی روغن و چربی شناخته می شود که در دهه پنجاه میلادی توسط انستیتو نفت آمریکا طراحی و در حال حاضر در موارد زیادی مورد استفاده قرار می گیرد. این سیستم بر پایه جداسازی ذرات روغن و چربی از مایع بر اثر اختلاف دانسیته عمل می کند به طوری که ذرات روغن ، چربی و نفت که به دلیل دانسیته پایین تر به سطح API صعود کرده اند به وسیله یک اسکیمر جمع آوری می شوند. ذرات با دانسیته بالاتر مانند ذرات گل و لای نیز از طرفی ته نشین شده و توسط یک لجن روب جمع آوری می گردند.
چربی گیری ثقلی با صفحات لاملا CPI : چربی گیر CPI نیز همانند روش قبلی بر مبنای جداسازی ذرات روغن و چربی از مایع بر اثر اختلاف دانسیته عمل می کند با این تفاوت که در این روش با استفاده از یک سری صفحات مورب و موجدار در داخل چربی گیر به نام لاملا یا پکینگ مدیا به حرکت رو به بالای چربی کمک نموده و از این طریق راندمان چربی گیری را افزایش می دهیم.
سیستم شناورسازی با هوای فشرده محلول DAF : در چربی گیر DAF حباب های هوای فشرده در درون فاز مایع به ذرات چربی و روغن موجود در آب و پساب چسبیده و لذا نیروی شناورسازی بین ذره چربی و حباب های گاز موجب صعود ذره روغن به سطح آب یا پساب می گردد. در نتیجه با این روش می‌توان ذرات چربی محلول ، ذرات چربی با اندازه های ریزتر و ذراتی را که تا حد مشخصی دانسیته آن ها بیشتر از مایع است را به صعود به سطح DAF وادار نمود.
روش های جمع آوری روغن و چربی از سطح در جداسازی روغن و چربی از پساب و آب
روش دستی جمع آوری چربی : در این روش چربی و روغن توسط اپراتور و توسط یک ابزار مناسب که بتواند چربی را از روی سطح جمع آوری نماید به صورت دستی جمع آوری می شود.
نیم لوله جمع آوری : در این روش یک نیم لوله که در حالت عادی سطح سرریز آن بالاتر از سطح آب یا فاضلاب قرار دارد در مسیر حرکت چربی در سطح مستقر می شود. در صورتی که به طور دستی یا مکانیکی این نیم لوله به چرخش درآید سطح سرریز نیم لوله پایین تر از سطح مخزن قرار گرفته و لذا چربی از روی سطح فاضلاب ، پساب و آب جمع آوری و به داخل نیم لوله هدایت می شود.
اسکیمر جمع آوری روغن و چربی : در این روش معمولا به وسیله یک سیستم مکانیکی که عموما به صورت پاروبک عمل می نماید چربی از روی سطح مایع جمع آوری می شود. البته اسکیمر جمع آوری روغن و چربی که در سیستم های حذف و جداسازی روغن و چربی از آب فاضلاب و پساب استفاده می شوند انواع گوناگونی دارد.