سپتیک تانک | شرکت شاران صنعت

سپتیک تانک یا مخزن سپتیک یک سیستم بی هوازی تصفیه است که معمولاً به صورت یک مخزن در داخل زمین مدفون شده و لوله جمع آوری فاضلاب به داخل آن هدایت می شود در ظرفیت های پایین سپتیک تانک پیش ساخته از جمله سپتیک تانک پیش ساخته پلی اتیلنی و بتنی به دلیل سهولت در نصب و راه اندازی از مقبولیت بیشتری برخوردار است.

مخزن سپتیک فاضلاب معمولا به منظور پیش تصفیه فاضلاب های بهداشتی انسانی مورد استفاده قرار می گیرد که البته با استفاده از سپتیک تانک فاضلاب مورد نظر به مقدار لازم جهت استاندارد سازمان محیط زیست تصفیه نمی شود و عموما به دلیل کاهش هزینه ها و از طرفی محافظت از چاه جاذب در مقابل گرفتگی به کار می رود که البته از لحاظ زیست محیطی قابل قبول نیست.

به منظور تصفیه فاضلاب به خصوص تصفیه فاضلاب های بهداشتی در حد استاندارد محیط زیست می باید از پکیج تصفیه فاضلاب به جای سپتیک تانک استفاده نمایید.

 

فرایند تصفیه در مخازن سپتیک

فرآیند تصفیه در سپتیک فاضلاب به دلایل زیر انجام می‌شود:

ته نشینی : ته نشین شدن ذرات معلق در پشت دیواره میانی سپتیک تانک در حالی که حجم و شکل مخزن سپتیک باید به گونه ای باشد که زمان ماند کافی و شرایط سکون مناسب را جهت ته نشینی جامدات فراهم کند.
هضم بی هوازی : باکتری های بی هوازی موجود از مواد آلی فاضلاب تغذیه نموده و موجب تجزیه این مواد و تولید گازهای دی اکسید کربن ، متان و سولفید هیدروژن می شوند.
شناور شدن : چربی ، روغن و گریس موجود در فاضلاب ورودی به دلیل وزن مخصوص کمتری که نسبت به فاضلاب دارند روی سطح سیال شناور می مانند.
تشکیل و هضم لجن : جامدات ته نشین شده به شکل لایه ای از لجن در کف مخزن سپتیک تانک ، تجمع می یابند و تحت فشار ناشی از وزن جامدات ته نشین شونده متراکم تر می شوند. موادآلی موجود در این بستر لجن به وسیله باکتری ها تجزیه می گردند که به این فرآیند هضم لجن می گویند.

 

موارد کاربرد سپتیک تانک

سپتیک تانک را می‌توان در خروجی فاضلاب های بهداشتی انسانی ، رستوران ها و معمولا در مناطقی با تراکم کم جمعیت مثل مجتمع های مسکونی ، مدرسه ها ، بیمارستانها و ملک های مسکونی کوچک که امکان تصفیه بیولوژیکی را دارا هستند مستقر نمود. علاوه بر این استفاده از مخازن سپتیک به عنوان تصفیه مقدماتی باعث افزایش راندمان واحدهای بعدی تصفیه فاضلاب مثل فیلترهای شنی ، فیلتر های غشایی ، سیستم های حذف نیتروژن از فاضلاب و غیره می شود.

 

جریان ها و موادی که نباید وارد مخزن سپتیک شوند

جریان ناشی از سیلاب و سرریز مخازن جمع آوری آب
آب برگشتی از استخرها و یا پساب سیستم های تصفیه املاح آب
مواد از بین برنده لجن مانند انواع ضد عفونی کننده ها
مواد پلاستیکی و پارچه ای که نباید وارد سپتیک تانک شوند
مواد قابل انفجار و یا دارای خاصیت اشتعال پذیری

 

انتخاب محل استقرار سپتیک تانک Septic Tank

ایجاد حداقل هزینه شبکه انتقال فاضلاب با توجه به شیب زمین ، محل تولید و دفع فاضلاب
مناسب بودن محل استقرار با توجه به دسترسی آسان و سریع به سپتیک تانک جهت بازدید دوره ای و رفع مشکلات احتمالی به خصوص در صورت بروز گرفتگی
تا حد ممکن سعی شود از منطقه های مسکونی و محل عبور وسایط نقلیه دور باشد
رعایت حداقل فاصله صد فوت از منابع آب آشامیدنی ، حداقل فاصله پنجاه فوت از تالاب ها و نهر ها و حداقل فاصله ده فوت از لوله کشی های آب و ایجاد بیشترین فاصله ممکن تا دیگر سیستم های زهکشی
اجرای شیب منطقه زهکشی به گو نه ای که پساب خروجی از سپتیک فاضلاب از واحدهای مسکونی و منابع آبی دور شود.
طراحی منطقه زهکشی به گونه ای که امکان گسترش آن وجود داشته باشد.
سطح بالایی منطقه زهکشی نباید در مسیر تردد قرار گیرد و یا با بتن پوشانده شود.

 

تولید بو و تهویه در سپتیک تانک

تجزیه و هضم فاضلاب خام و لجن موجود در کف سپتیک تانک موجب تولید گازهایی نظیر هیدروژن سولفید ، متان و انواع دیگری از گازها می شود که دارای بوی زننده و خاصیت انفجاری هستند و درنتیجه باید از سیستم خارج شوند.
البته معمولا بوی تولید شده به خصوص در ظرفیت های کوچک و متوسط به اندازه ای نیست که برای محیط اطراف آن آزاردهنده باشد. با این حال توصیه می گردد مخزن سپتیک در محلی مناسب و در دورترین نقطه از محل های مسکونی دفن گردد.

در اکثر موارد لوله های ورودی و خروجی در قسمت بالایی خود دارای فضای خالی هستند و همچنین دریچه های دسترسی نیز کاملا آب بند نیستند که این امر باعث تخلیه گاز می شود. همچنین می توان از یک ونت جهت انتقال گاز تولید شده در سپتیک تانک به محلی مناسب استفاده نمود.

 

کیفیت پساب تصفیه شده سپتیک تانک

پساب خروجی سپتیک تانک امکان دستیابی به حد استانداردهای زیست محیطی را نداشته و فقط جهت پیش تصفیه به منظور جلوگیری از گرفتگی چاه جاذب و بستر خاک و یا ورود به مراحل بعدی تصفیه می توان از این روش استفاده نمود.

 

انواع سپتیک تانک

سپتینک تانک ها از سه جنس اصلی به شرح زیر ساخته می شوند :

سپتیک تانک پلی اتیلنی : سپتیک تانک پلی اتیلن اسپیرال کاروگیت دوجداره از لوله های فاضلاب که در قطرهای بالا در زمین دفن می‌شوند ساخته می شوند و از لحاظ مقاومت در برابر فشار خاک مشکلی نخواهند داشت. همچنین دربرابر خوردگی از مقاومت بالایی برخوردارند.

سپتیک تانک کامپوزیتی ، فایبر گلاس یا GRP : از لحاظ مقاومت و قیمت تا حدی با جنس پلی اتیلنی رقابت می نمایند. البته با توجه به اینکه جنس های پلی اتیلنی توسط دستگاه‌های مکانیزه ساخته می‌شوند و سپتیک تانک کامپوزیتی در برخی موارد به صورت قالب های دستی ساخته می‌شوند، دقت در فرآیند ساخت جنس کامپوزیتی از اهمیت بیشتری برخوردار میباشد.

سپتیک بتنی : در صورتیکه سپتیک تانک بتنی با استانداردهای بالا تولید شود به گونه ای که بتوان از کیفیت میلگرد گذاری ، بتن ریزی و آب بندی آن اطمینان حاصل نمود استفاده از جنس بتنی نیز بلامانع می باشد. اما با توجه به کیفیت جنس های پلی اتیلنی و کامپوزیتی از لحاظ مقاومت به خوردگی و سرعت بالای ساخت و نصب ، امروزه استفاده از سپتیک بتنی بسیار محدود شده است.

 

مزایای سپتیک تانک

هزینه پایین اجرا
عدم مصرف انرژی در سپتیک تانک
مدفون بودن در خاک و عدم اشغال فضا در سطح زمین

 

مشکلات بوجود آمده در سپتیک فاضلاب

پس زدن فاضلاب یا سرریز شدن سطحی
خروج لجن و جامدات در پساب تصفیه شده
آلودگی آب زیرزمینی توسط سپتیک فاضلاب
پرشدن مخزن با آب های سطحی

 

سیستم های دفع پساب خروجی سپتیک تانک

خروجی سپتیک تانک توسط یک لوله به چاه جاذب یا بسترهای جذبی هدایت می شود. در صورت عملکرد ضعیف مقدار زیادی از ذرات جامد وارد سیستم زهکشی و ناحیه جذبی خاک و به تدریج موجب گرفتی چاه جاذب و بستر خاک می شود.

 

اجزاء و بخش های سپتیک تانک

مخزن سپتیک به صورت ناحیه بندی شده شامل ناحیه ورودی ، ناحیه ته نشینی ، ناحیه لجن و ناحیه پساب خروجی می باشد. مهم ترین بخش های آن شامل موارد زیر می باشد :

ورودی و خروجی سپتیک تانک : ساختار ورودی و خروجی باید به گونه ای باشد که فاضلاب بدون اینکه تغییری در شرایط جامدات ته نشین شده بوجود آورد از یک طرف به مخزن وارد و پساب تصفیه شده از طرف دیگر خارج شود.
منهول و دریچه بازدید سپتیک تانک : منهولها برای بازدید ، تعمیر و پاکسازی طراحی می شوند و در بالای قسمت ورودی و خروجی قرار داشته و دارای یک دریچه بازدید می باشند.
دیواره جدا کننده سپتیک تانک : این دیواره محفظه های موجود در مخازن را از یکدیگر جدا می کند و همچنین باعث حرکت جریان از محفظه اول به محفظه دوم می شود.
ونت تهویه سپتیک تانک : راحت ترین راه حل برای تخلیه گازهای تولید شده این است که به آنها اجازه دهیم تا از لوله ورودی خارج شوند. راه دیگر نصب ونت های تهویه در قسمت بالایی مخازن است.

 

استفاده از فیلتر شنی بعد از مخزن سپتیک

فیلترشنی بستری آکنده از شن و ماسه است که جهت تصفیه ثانویه پساب خروجی از سپتیک تانک قبل از تخلیه به زمین می تواند جهت افزایش راندمان تصفیه و کاهش گرفتگی بستر خاک مفید باشد. پساب خروجی به سه روش فیلتراسیون ، جذب شیمیایی و رشد بیولوژیکی در فیلتر شنی تصفیه می شود.

 

انواع سپتیک تانک از نظر شکل ظاهری

سپتیک تانک ها در اشکال مستطیلی ، استوانه افقی و در حجم های کوچک گاهی به صورت استوانه عمودی ساخته می شوند.

 

تفاوت سپتیک تانک و ایمهاف تانک

مخزن سپتیک فقط دارای یک یا دو محفظه برای ته نشینی و هضم مواد است ولی در ایمهاف تانک جامدات ابتدا وارد مرحله ته نشینی می شوند و سپس به منطقه هضم بی هوازی وارد می گردند.

 

پارامتر های طراحی سپتیک تانک – محاسبه حجم سپتیک تانک

دبی فاضلاب ورودی و زمان ماند هیدرولیکی که جهت محاسبه حجم سپتیک تانک استفاده می شوند. زمان ماند معمولا یک تا سه روز در نظر گرفته می شود.
نسبت طول به عرض مخزن نباید کمتر از دو به یک باشد و همینطور نسبت طول به عمق نیز تقریبا باید دو به یک در نظر گرفته شود.
عمق موثر سیال که نباید کمتر از ۰/۹ متر باشد.

 

نصب و راه اندازی سپتیک تانک

اجرای فوندانسیون مناسب جهت اسقرار
قرار گیری در عمق مناسب به منظور تامین شیب لوله ورودی
انجام اقدامات لازم برای جلوگیری از غوطه ور شدن در محل هایی که سطح تراز آب بالا است به خصوص جهت سپتیک تانک های پلی اتیلن و کامپوزیتی که دارای وزن کمی هستند.
تامین پوشش مناسبی از خاک و افزودن بتن اضافی روی مخزن در صورت نیاز
نصب فلنج هایی که به صورت افقی باعث نگهداشت مخزن سپتیک می شوند.
نصب تسمه جهت نگهداری مخزن و در صورت نیاز بولت نمودن پایه های مخزن به فوندانسیون

 

بهره برداری و نگهداری از مخزن سپتیک

بازدید های دوره ای در فواصل منظم باید به منظور یافتن نشتی در سیستم و اندازه گیری عمق توده لجن و کف در مجاورت بافل خروجی صورت گیرد و طبق نظر بازدید کننده باید جامدات ته نشین شده تخلیه شوند. عمق توده لجن وکف در بازدید از سپتیک تانک ها باید اندازه گیری شود. اگر عملیات پاکسازی بطور منظم صورت نگیرد، مخزن پر از جامدات ته نشین شده، می شود و باعث گرفتگی زهکش های خروجی می شود.