پارامترهای کیفی آب | شرکت شاران صنعت

پارامترهای کیفی آب یا خصوصیات کیفی آب یا پارامترهای کیفیت آب شامل کلیه ی ویژگی ها و خواص آب است که از لحاظ مختلف اهمیت پیدا می کند.

پارامترهای کیفی آب از لحاظ فیزیکی

درجه حرارت آب : اهمیت تعیین درجه حرارت آب،به علت تاثیر دما درانجام واکنش های شیمیایی است که درآب اتفاق می افتد و همچنین اثر آن برروی انحلال گازها درآب است که هرچه درجه حرارت بالابرود، انحلال گاز در آب کمترخواهد بود.

رنگ آب : رنگ آب موجود ناشی از وجود مواد آلی و برخی ترکیبات معدنی در آب است که ممکن است به علت باقی ماندن مواد آلی، اسیدهیومیک و… باشد. اگرچه از نظر بهداشتی نمیتواند باعث ایجاد ناراحتی حادی درانسان ها شود ولی آبی که ظاهر شفاف نداشته باشد از نظر مصرف کننده غیرقابل شرب میباشد.

PH آب : به تعداد یون های H ⁺ یا OH^–  موجود درآب که نشان دهنده خاصیت قلیایی یا اسیدی آب است، گویند. PH معمولاً فاقد اثر بهداشتی مستقیم بر روی مصرف کننده است ولی درمقادیر غیر مجاز باعث ایجاد ناراحتی های پوستی و آسیب مخاط بینی و چشم میشود. موسسه تحقیقات صنعتی ایران، دامنه مجاز PH‌ را بین ۹-۶.۵ ارا‌ٰئه کرده است.

بوی آب : منشا‌ٔ ایجاد بو در آب میتواند تجزیه مواد آلی، جلبک های زنده، آهن، منگنز، آلودگی با فاضلاب ها، کلرور و … باشد. اهمیت اندازه گیری این پارامتر هم، پذیرش آن از طرف مصرف کننده است.

خصوصیات کیفی آب از نظر شیمیایی

کدورت آب : منشأ ایجاد کدورت، مواد کلوییدی است که قطرشان بیش از ۰.۱ میکرون می باشد. اهمیت اندازه گیری کدورت، به علت زیبایی ظاهر آب، قابلیت صاف شدن، اثر مواد ضدعفونی کننده در آب ومقبولیت آن از طرف مصرف کننده است.

هدایت الکتریکی آب : قابلیت هدایت الکتریکی، معیارجهت سنجش توانایی یک محلول برای انتقال الکتریکی بوده و تابعی ازدرجه حرارت است که در موقع اندازه گیری آن باید ذکرشود. موسسه استاندارد و تحقیقات صنعتی ایران، حداکثر مجاز آن را برای هدایت الکتریکی ارائه نکرده است، ولی دستورالعمل مجتمع اروپایی ۴۰۰ میکروزیمنس بر سانتی متر در ۲۰^۰C را بعنوان راهنما توصیه نموده است. با توجه به مطالب فوق بین هدایت الکتریکی و درجه حرارت رابطه مستقیم وجود دارد.

کل جامدات محلول TDS آب : کل جامدات محلول میتواند برروی طعم آب آشامیدنی تأثیر داشته باشد. قابلیت آبی که دارای مقادیر TDS‌ کمتر از ۶۰۰ mg/lit است، معمولا خوب در نظر گرفته میشود. آب آشامیدنی در مقادیر TDS بیشتر از ۱۲۰۰ mg/lit غیرگوارا است و آبی که دارای غلظت های بسیار پایین TDS میباشد. بخاطر طعم نامطلوب آن ممکن است غیر قابل قبول باشد،حداکثر مجاز آن در آب آشامیدنی ۱۵۰۰ mg/lit درنظرگرفته شده است.

سختی آب : سختی آب مربوط به کاتیون های نظیر منیزیم ، کلسیم ، استرانسیم ، آهن ، آلومینیوم ، منگنز ، مس و آنیون هایی مثل بیکربنات ، کربنات ، کلرور ، سولفات ، سیلیکات و نیترات درآب است. سختی بصورت موقت و دایم بیان می شود که جمع آن دو پارامتر را به عنوان سختی کل تعریف می کنند. سختی برحسب mg/lit کربنات کلسیم بیان می شود که بر این اساس آب ها را به ۴ دسته آب نرم ، آب تقریبا سخت ، آب سخت و آب خیلی سخت تقسیم می کنند. از نظر اقتصادی سختی زیاد میتواند باعث رسوب گذاری در دستگاه های حرارتی ، سیستم های آبرسانی شود و اثرات منفی بر طعم و مزه آب داشته باشند.

آنیون ها در آب

فلوئور F ^– : اثرنامطلوب فلوئور بربافت استخوانی بدن درغلظت بالاتر ازحد مجاز است.

کلرور CL – : حداکثر غلظت مجاز یون کلرور درآب آشامیدنی ۴۰۰mg/lit است که درغلظت های بالاتر ازحد مجاز باعث ایجاد مزه شوری درآب میشود.

نیترات NO3 – : آمونیاک موجود درآب طی دومرحله شکست، اول به نیتریت و سپس به نیترات تبدیل میشود که حداکثر غلظت مجاز آن ۵۰mg/lit است و بالاتر ازاین حد در کودکان باعث ایجاد بیماری متموگلوبین یا (blue baby syndrome) خواهد شد. این پدیده باجوشاندن آب غذای نوزادان تشدید میشود.

کربنات CO3 ² : کربنات CO3 ²– و بی کربنات HCO3‌ هر دو در شرایط قلیاییت و تامپونی آب موثرند. کربنات درآبهای با pH>4.8 وجود دارد که بعنوان قلیاییت فنل فتالئین شناخته میشود. بطور معمول، قلیاییت منابع آب آشامیدنی مربوط به بی کربنات ها خواهد بود. تأثیر بی کربنات بر PH آب خاصیت بافر شوندگی، شرایط  تصفیه آب و میزان خوردگی بوده و تأثیر مستقیمی بر سلامت فرد مصرف کننده ندارد.

نیتریت NO2- : نیتریت محصول اول تجزیه آمونیاک است، حداکثرغلظت مجازآن ۳ mg/lit بوده و اثرات جانبی آن که بر روی انسان اثر میگذارد، همانند اثر نیترات ها است.

فسفات ها po4 ³ : فسفات ها ازطریق شوینده ها، فاضلاب ها و کودها وارد آب میشوند. اگر چه تأثیر مستقیمی بر سلامت انسان ندارد، ولی بطور غیر مستقیم اثر جدی بر کیفیت آب ها می باشند.

کاتیون ها در آب

کلسیم Ca ^2- : حداکثر غلظت مجاز این کاتیون درآب ۲۵۰ mg/lit است.

منیزیم Mg ² + : منیزیم یکی ازعناصرمعمولی آب است که درغلظت های بالا در آب های مصرفی به علت تشکیل جرم در ظروف و همچنین، بخاطر خاصیت مسهلی که دارد قابل قبول نمیباشد.

سدیم Na + : حداکثرمجاز این یون درآب ۲۰۰ mg/lit است. سدیم باعث ایجاد طعم شوری در آب شده و افرادی که تحت رژیم های غذایی سبک هستند، باید از آشامیدن آب های زیاد اجتناب کنند.

پتاسیم K⁺ : با وجود اینکه یکی از عناصر فراوان می باشد، غلظت آن در اغلب آب های طبیعی از ۲۰ mg/lit افزایش نمیابد. غلظت پتاسیم در آب ۱.۲ mg/lit است.

آهن Fe ²⁺ : یون آهن ممکن است به طور طبیعی در برخی آب های سطحی و زیر زمینی وجود داشته باشد و یا در اثر خوردگی لوله های آهنی وارد آب شود. وجود آهن باعث ایجاد طعم و رنگ در آب می شود.

منگنز Mn⁺ : منگنز می تواند در اثر عبور آب از روی سنگ های دگرگونی مثل کوارتزیت یا رسوبات کف دریاچه ها و مخازن و غیره وارد آب شود. حداکثر مجاز آن ۰.۵ mg/lit است. منگنز نیز باعث طعم و رنگ در آب می شود. به طور مثال آهن و منگنز چای را سیاه و مزه فلزی به آب می دهد.

خصوصیات کیفی آب از نظر بیولوژیکی – خصوصیات کیفی آب از نظر میکروبی

خصوصیات کیفی آب از نظر بیولوژیکی و میکروبی با توجه به تاثیر آن بر سلامت انسان از اهمیت ویژه ای برخوردار است.