روش UASB یا روش راکتور بی هوازی پتوی لجن با جریان رو به بالا در تصفیه فاضلاب به طور خلاصه تر روش بی هوازی با جریان روبه بالا نام دارد. فرایند UASB در تصفیه طیف وسیعی از فاضلاب های شهری و صنعتی مورد استفاده قرار گرفته است. سادگی بهره برداری ، طرح اقتصادی و امکان بازیابی انرژی دلایل اصلی محبوبت این سیستم تصفیه است.
محققان در کارایی راکتور UASB در تصفیه فاضلاب های قوی و نیمه قوی توافق دارند. موفقیت روش راکتور بی هوازی پتوی لجن با جریان رو به بالا UASB در تصفیه فاضلاب شهری در مناطق استوائی نیز به ثبت رسیده است، هرچند عملکرد آن در مناطق سردسیر و فاضلاب هایی حاوی مواد پیچیده و سمی ضعیفتر بوده است. در کل می توان اظهار داشت که روش UASB با درنظر گرفتن برخی اصلاحات، در تصفیه انواع فاضلاب ها قابل کاربرد است.
فاضلاب از بخش تحتانی راکتور UASB توزیع و در جریانی رو به بالا از از میان پتوی لجن عبور می کند. سیستم توزیع جریان ورودی، جداگرهای گاز – جامدات و طرح خروجی پساب المان های مهم در طراحی روش بی هوازی با جریان روبه بالا UASB هستند. اصلاحات صورت گرفته، مانند اضافه کردن حوضچه ته نشینی ویا استفاده از بستر در بخش فوقانی راکتور، با هدف حفظ مناسبتر جامدات در سیستم و جلوگیری از خروج مقادیر بالای جامدات فرایند UASB ناشی از آشفتگی فرآیند یا تغییر مشخصات و چگالی پتوی لجن انجام شده است.
شکل زیر شماتیک راکتور بی هوازی پتوی لجن با جریان رو به بالا UASB و برخی گونه های اصلاح شده آن شامل روش UASB به همراه حوضچه ته نشینی و بازچزخش لجن و فرایند بی هوازی UASB دارای بستر داخلی که به منظور ایجاد بیوفیلم ثابت بر روی پتوی لجن تعبیه شده است را نشان می دهد.
سی سال پس از اولین استفاده عملی از راکتور بی هوازی پتوی لجن با جریان رو به بالا UASB ، معیارهای طراحی آن کم و بیش به صورت استاندارد درآمده است؛ هرچند ترکیبی از عوامل راندمان و عملکرد نهایی روش بی هوازی با جریان رو به بالا UASB را تعیین می کنند.
مهمترین معیارهای طراحی روش بی هوازی UASB شامل دمای فاضلاب ، زمان ماند هیدرولیکی و سلولی ، سرعت جریان رو به بالا ، نرخ بار گذاری حجمی و … می باشد.
روش بی هوازی با جریان روبه بالا UASB است که اجازه استفاده از بار حجمی COD را داده و عامل برتری این روش به سایر روش های بی هوازی است. دانه های لجن دارای اشکال و ترکیبات متنوعی هستند و طی چهار مرحله تشکیل می شوند: انتقال سلول ها به سطح مواد راکد غیرکلونی و یا دیگر سلول ها (زیرلایه)،
جذب برگشت پذیر اولیه بر سطح زیرلایه بر اثر نیروهای فیزیکوشیمیایی ،
چسبندگی بازگشت ناپذیر سلول ها بر زیرلایه بر اثر پیوستگی میکروبی ویا اضافه شدن پلیمرها به سلول های واقع بر زیرلایه ،
تکثیر سلول ها و ایجاد دانه ها.
لجن دانه ای شکل گرفته باعث افزایش غلظت جامدات می شود که این غلظت در کف راکتور بین ۵۰ – ۱۰۰ گرم بر لیتر و نواحی بالای پتوی لجن به ۵ – ۴۰ گرم بر لیتر می رسد.
راندمان بالا در حذف BOD و COD
راندمان بالا در استحصال گازهای متان و غیره
سطح اشغال شده پایین نسبت به روش های مشابه
امکان جمع آوری مناسب گازهای تولیدی و جلوگیری از انتشار بو